<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:Tahoma;
panose-1:2 11 6 4 3 5 4 4 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:1627421319 -2147483648 8 0 66047 0;}
@font-face
{font-family:"Urdu Naqsh";
mso-font-alt:"Times New Roman";
mso-font-charset:178;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:8192 -2147483648 8 0 64 0;}
@font-face
{font-family:"Lucida Sans Unicode";
panose-1:2 11 6 2 3 5 4 2 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-2147476737 14699 0 0 63 0;}
@font-face
{font-family:"Nafees Web Naskh";
panose-1:2 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:8199 0 0 0 67 0;}
@font-face
{font-family:"Urdu Naskh Asiatype";
panose-1:0 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:178;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:24577 0 0 0 64 0;}
@font-face
{font-family:Calibri;
mso-font-alt:"Century Gothic";
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-1610611985 1073750139 0 0 159 0;}
@font-face
{font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-font-alt:"Alvi Nastaleeq v1\.0\.0";
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-2147475449 0 0 0 65 0;}
@font-face
{font-family:Cambria;
mso-font-alt:"Palatino Linotype";
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-1610611985 1073741899 0 0 159 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-parent:"";
margin-top:0in;
margin-right:0in;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:16.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-language:ER;}
h1
{mso-style-parent:"";
mso-style-next:Normal;
margin-top:24.0pt;
margin-right:0in;
margin-bottom:0in;
margin-left:0in;
margin-bottom:.0001pt;
text-align:center;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan lines-together;
page-break-after:avoid;
mso-outline-level:1;
font-size:14.0pt;
mso-bidi-font-size:24.0pt;
font-family:Cambria;
mso-bidi-font-family:"Nafees Web Naskh";
color:#00B050;
mso-font-kerning:0pt;
mso-bidi-language:ER;}
h2
{mso-style-next:Normal;
margin-top:10.0pt;
margin-right:0in;
margin-bottom:0in;
margin-left:0in;
margin-bottom:.0001pt;
text-align:center;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan lines-together;
page-break-after:avoid;
mso-outline-level:2;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:13.0pt;
mso-bidi-font-size:18.0pt;
font-family:Cambria;
mso-bidi-font-family:"Nafees Web Naskh";
color:#C00000;
mso-bidi-language:ER;}
h3
{mso-style-next:Normal;
margin-top:12.0pt;
margin-right:0in;
margin-bottom:3.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
page-break-after:avoid;
mso-outline-level:3;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:20.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
color:#00B0F0;
mso-bidi-language:ER;}
h4
{mso-style-next:Normal;
margin-top:12.0pt;
margin-right:0in;
margin-bottom:3.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
page-break-after:avoid;
mso-outline-level:4;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:14.0pt;
font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:Arial;
mso-bidi-language:ER;}
p.MsoToc1, li.MsoToc1, div.MsoToc1
{mso-style-parent:Index;
margin-top:0in;
margin-right:0in;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan no-line-numbers;
tab-stops:right dotted 498.6pt;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:16.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-language:ER;}
p.MsoToc2, li.MsoToc2, div.MsoToc2
{mso-style-parent:Index;
margin-top:0in;
margin-right:14.15pt;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan no-line-numbers;
tab-stops:right dotted 498.6pt;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:16.0pt;
mso-bidi-font-size:18.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-language:ER;}
p.MsoHeader, li.MsoHeader, div.MsoHeader
{margin-top:0in;
margin-right:0in;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan no-line-numbers;
tab-stops:center 249.3pt right 498.6pt;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:16.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-language:ER;}
p.MsoCaption, li.MsoCaption, div.MsoCaption
{margin-top:6.0pt;
margin-right:0in;
margin-bottom:6.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan no-line-numbers;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:10.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:Tahoma;
mso-bidi-language:ER;
font-style:italic;}
p.MsoList, li.MsoList, div.MsoList
{mso-style-parent:"Body Text";
margin-top:0in;
margin-right:0in;
margin-bottom:6.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
mso-line-height-alt:5.0pt;
mso-pagination:widow-orphan;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:16.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:Tahoma;
mso-bidi-language:ER;}
p.MsoTitle, li.MsoTitle, div.MsoTitle
{mso-style-parent:"";
mso-style-next:Normal;
margin-top:0in;
margin-right:0in;
margin-bottom:15.0pt;
margin-left:0in;
text-align:center;
mso-pagination:widow-orphan;
border:none;
mso-border-bottom-alt:solid #4F81BD 1.0pt;
padding:0in;
mso-padding-alt:0in 0in 4.0pt 0in;
font-size:26.0pt;
mso-bidi-font-size:48.0pt;
font-family:Cambria;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-font-family:"Nafees Web Naskh";
color:#C00000;
letter-spacing:.25pt;
mso-font-kerning:14.0pt;
mso-bidi-language:ER;}
p.MsoBodyText, li.MsoBodyText, div.MsoBodyText
{margin-top:0in;
margin-right:0in;
margin-bottom:6.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
mso-line-height-alt:5.0pt;
mso-pagination:widow-orphan;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:16.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:Tahoma;
mso-bidi-language:ER;}
a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-parent:"";
color:navy;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}
a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{color:purple;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}
span.Heading3Char
{mso-style-name:"Heading 3 Char";
mso-ansi-font-size:20.0pt;
mso-bidi-font-size:20.0pt;
mso-ascii-font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-hansi-font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-bidi-font-family:"Alvi Nastaleeq";
color:#00B0F0;
font-weight:bold;}
span.Heading4Char
{mso-style-name:"Heading 4 Char";
mso-ansi-font-size:14.0pt;
mso-bidi-font-size:14.0pt;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:Arial;
font-weight:bold;}
span.FootnoteCharacters
{mso-style-name:"Footnote Characters";
mso-style-parent:"";}
span.EndnoteCharacters
{mso-style-name:"Endnote Characters";
mso-style-parent:"";}
p.Heading, li.Heading, div.Heading
{mso-style-name:Heading;
mso-style-next:"Body Text";
margin-top:12.0pt;
margin-right:0in;
margin-bottom:6.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
page-break-after:avoid;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:14.0pt;
font-family:Arial;
mso-fareast-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-language:ER;}
p.Index, li.Index, div.Index
{mso-style-name:Index;
margin-top:0in;
margin-right:0in;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan no-line-numbers;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:16.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-language:ER;}
p.ContentsHeading, li.ContentsHeading, div.ContentsHeading
{mso-style-name:"Contents Heading";
mso-style-parent:Heading;
margin-top:12.0pt;
margin-right:0in;
margin-bottom:6.0pt;
margin-left:0in;
text-align:right;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan no-line-numbers;
page-break-after:avoid;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:16.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:Arial;
mso-fareast-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-bidi-font-family:"Urdu Naskh Asiatype";
mso-bidi-language:ER;
font-weight:bold;}
p.Heading3, li.Heading3, div.Heading3
{mso-style-name:Heading3;
mso-style-parent:"";
mso-style-next:Normal;
margin-top:0in;
margin-right:0in;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0in;
text-align:center;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
direction:rtl;
unicode-bidi:embed;
font-size:20.0pt;
mso-bidi-font-size:22.0pt;
font-family:"Alvi Nastaleeq";
mso-fareast-font-family:Calibri;
color:red;
mso-bidi-language:ER;}
span.TitleChar
{mso-style-name:"Title Char";
mso-ansi-font-size:26.0pt;
mso-bidi-font-size:48.0pt;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-bidi-font-family:"Nafees Web Naskh";
color:#C00000;
letter-spacing:.25pt;
mso-font-kerning:14.0pt;
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;
mso-bidi-language:ER;}
@page Section1
{size:8.5in 11.0in;
margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in;
mso-header-margin:.5in;
mso-footer-margin:.5in;
mso-paper-source:0;}
div.Section1
{page:Section1;}
/* List Definitions */
@list l0
{mso-list-id:1;
mso-list-template-ids:1;}
@list l0:level1
{mso-level-number-format:none;
mso-level-suffix:none;
mso-level-text:"";
mso-level-tab-stop:0in;
mso-level-number-position:left;
margin-left:0in;
text-indent:0in;}
@list l0:level2
{mso-level-number-format:none;
mso-level-suffix:none;
mso-level-text:"";
mso-level-tab-stop:0in;
mso-level-number-position:left;
margin-left:0in;
text-indent:0in;}
@list l0:level3
{mso-level-number-format:none;
mso-level-suffix:none;
mso-level-text:"";
mso-level-tab-stop:0in;
mso-level-number-position:left;
margin-left:0in;
text-indent:0in;}
@list l0:level4
{mso-level-number-format:none;
mso-level-suffix:none;
mso-level-text:"";
mso-level-tab-stop:0in;
mso-level-number-position:left;
margin-left:0in;
text-indent:0in;}
@list l0:level5
{mso-level-number-format:none;
mso-level-suffix:none;
mso-level-text:"";
mso-level-tab-stop:0in;
mso-level-number-position:left;
margin-left:0in;
text-indent:0in;}
@list l0:level6
{mso-level-number-format:none;
mso-level-suffix:none;
mso-level-text:"";
mso-level-tab-stop:0in;
mso-level-number-position:left;
margin-left:0in;
text-indent:0in;}
@list l0:level7
{mso-level-number-format:none;
mso-level-suffix:none;
mso-level-text:"";
mso-level-tab-stop:0in;
mso-level-number-position:left;
margin-left:0in;
text-indent:0in;}
@list l0:level8
{mso-level-number-format:none;
mso-level-suffix:none;
mso-level-text:"";
mso-level-tab-stop:0in;
mso-level-number-position:left;
margin-left:0in;
text-indent:0in;}
@list l0:level9
{mso-level-number-format:none;
mso-level-suffix:none;
mso-level-text:"";
mso-level-tab-stop:0in;
mso-level-number-position:left;
margin-left:0in;
text-indent:0in;}
ol
{margin-bottom:0in;}
ul
{margin-bottom:0in;}
-->
باب : ایمان کا پہلا رکن لا الٰہ الا اللہ
کہنا ہے۔
1: ابو جمرہ کہتے
ہیں کہ میں سیدنا ابن عباسؓ کے سامنے ان
کے اور لوگوں کے بیچ میں مترجم تھا (یعنی اوروں کی بات کو عربی میں ترجمہ کر کے
سیدنا ابن عباسؓ کو سمجھاتا) اتنے میں ایک عورت آئی اور گھڑے کے نبیذ کے بارہ میں
پوچھا۔ سیدنا ابن عباسؓ نے کہا کہ عبدالقیس کے وفد رسول اللہﷺ کے پاس آئے تو آپﷺ
نے پوچھا کہ یہ وفد کون ہیں؟ یا کس قوم کے لوگ ہیں؟ لوگوں نے کہا کہ ربیعہ کے لوگ
ہیں آپﷺ نے فرمایا کہ مرحبا ہو قوم یا وفد کو جو نہ رسوا ہوئے نہ شرمندہ ہوئے
(کیونکہ بغیر لڑائی کے خود مسلمان ہونے کے لئے آئے ، اگر لڑائی کے بعد مسلمان ہوتے
تو وہ رسوا ہوتے ، لونڈی غلام بنائے جاتے ، مال لٹ جاتا تو شرمندہ ہوتے ) ان لوگوں
نے کہا یا رسول اللہﷺ! ہم آپ کے پاس دور دراز سے سفر کر کے آتے ہیں اور ہمارے اور
آپﷺ کے درمیان میں کافروں کا قبیلہ مضر ہے تو ہم نہیں آ سکتے آپﷺ تک، مگر حرمت
والے مہینہ میں (جب لوٹ مار نہیں ہوتی) اس لئے ہم کو حکم کیجئے ایک صاف بات کا جس
کو ہم بتلائیں اور لوگوں کو بھی اور جائیں اس کے سبب سے جنت میں۔ آپﷺ نے ان کو چار
باتوں کا حکم کیا اور چار باتوں سے منع فرمایا۔ ان کو حکم کیا اللہ وحدہٗ لا شریک
پر ایمان لانے کا اور ان سے پوچھا کہ تم جانتے ہو کہ ایمان کیا ہے ؟ انہوں نے کہا
کہ اللہ اور اس کا رسول خوب جانتا ہے ، آپﷺ نے فرمایا کہ ایمان گواہی دینا ہے اس
بات کی کہ سوا اللہ کے کوئی عبادت کے لائق نہیں اور بیشک محمدﷺ اس کے بھیجے ہوئے
ہیں اور نماز کا قائم کرنا اور زکوٰۃ کا دینا اور رمضان کے روزے رکھنا (یہ چار
باتیں ہو گئیں، اب ایک پانچویں بات اور ہے ) اور غنیمت کے مال میں سے پانچویں حصہ
کا ادا کرنا (یعنی کفار کی سپاہ یا مسلمانوں کے خلاف لڑنے والوں سے جو مال حاصل ہو
مال غنیمت کہلاتا ہے ) اور منع فرمایا ان کو کدو کے برتن، سبز گھڑے اور روغنی برتن
سے۔ (شعبہ نے ) کبھی یوں کہا اور نقیر سے اور کبھی کہا مقیر سے۔ (یعنی لکڑی سے
بنائے ہوئے برتن ہیں)۔ اور فرمایا کہ اس کو یاد رکھو اور ان باتوں کی ان لوگوں کو
بھی خبر دو جو تمہارے پیچھے ہیں۔ اور ابو بکر بن ابی شیبہ نے مَنْ وَّرَآئَکُمْ کہا
بدلے مِنْ وَرَآئِکُمْ کے۔ (ان دونوں کا مطلب ایک ہی ہے )۔ اور سیدنا ابن معاذؓ نے
اپنی روایت میںﷺ پنے باپ سے اتنا زیادہ کیا کہ رسول اللہﷺ نے عبدالقیس کے اشج سے
(جس کا نام منذر بن حارث بن زیاد تھا یا منذر بن عبید یا عائذ بن منذر یا عبد اللہ
بن عوف تھا) فرمایا کہ تجھ میں دو عادتیں ایسی ہیں جن کو اللہ تعالیٰ پسند کرتا ہے
، ایک تو عقل مندی، دوسرے دیر میں سوچ سمجھ کر کام کرنا جلدی نہ کرنا۔